Cá là thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình nhờ giàu protein, vitamin, khoáng chất và các acid béo có lợi như DHA. Tuy nhiên, theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, không phải bộ phận nào của cá cũng an toàn để ăn.
Một trong những chi tiết thường gây tranh cãi là lớp màng đen bám trong khoang bụng cá. Chuyên gia cho biết đây là lớp màng bảo vệ nội tạng, trong quá trình cá sinh trưởng có thể tích tụ bùn lầy, chất bẩn và vi sinh vật từ môi trường nước. Phần này không có giá trị dinh dưỡng, nếu để lại khi chế biến sẽ gây mùi tanh khó chịu, làm giảm chất lượng món ăn và không đảm bảo vệ sinh, vì vậy cần cạo bỏ sạch.
Lớp màng đen trong bụng cá thường bị nhiều người bỏ qua khi sơ chế. (Ảnh minh hoạ)
Việc ăn phải lớp màng đen thường không gây ngộ độc cấp tính , song tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm do cá sống trong môi trường nước, ăn tạp và dễ nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng. Ngoài màng đen, chuyên gia khuyến cáo không nên ăn ruột cá, đặc biệt là mật cá. Thực tế đã ghi nhận nhiều trường hợp ngộ độc mật cá nặng phải nhập viện cấp cứu.
Một số loài cá còn tiềm ẩn nguy hiểm cao hơn, điển hình là cá nóc. Cá nóc có thể chứa độc tố mạnh, người ăn phải cá nhiễm độc thường xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, khó chịu và có nguy cơ tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Không chỉ phần bên trong, bề mặt da cá cũng cần được làm sạch kỹ. Lớp màng nhầy bao phủ ngoài da cá giúp chúng bơi nhanh hơn nhưng lại là nơi dễ bám cặn bẩn và vi khuẩn. Lớp nhầy này không có giá trị dinh dưỡng, khi sơ chế nên dùng dao cạo bỏ rồi rửa lại bằng nước sạch để giảm mùi tanh và tăng độ an toàn.
Theo chuyên gia, bên cạnh việc loại bỏ các phần không nên ăn, lựa chọn cá tươi sống cũng đóng vai trò quan trọng trong phòng tránh ngộ độc thực phẩm. Cá tươi thường còn sống hoặc mới chết, thân ít nhớt, mùi tanh tự nhiên, mang khép kín có màu đỏ tươi hoặc đỏ sẫm, mắt sáng và hơi lồi, thịt chắc, đàn hồi tốt và dính chặt vào xương. Người tiêu dùng nên tránh mua cá có da xỉn màu, thịt nhão, tróc vảy hoặc mùi lạ.
Sơ chế đúng cách và chọn thực phẩm an toàn không chỉ giúp bữa ăn ngon miệng hơn mà còn là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.